1) Ortodonti Nedir?
Ortodonti, dişhekimliğinin diş ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi ile ilgilenen uzmanlık dalıdır. Latince'de düz anlamına gelen "ortos" ve diş anlamına gelen "dontos" kelimelerinden köken alan bir kelimedir. Doğumdan itibaren çocuğun büyüme ve gelişimi incelenmekte, gerektiğinde koruyucu, önleyici ve düzeltici uygulamalar ile düzgün bir dişsel - iskeletsel yapı ve yüz görünümü sağlanması hedeflenmektedir.
2) Ortodontist Kimdir?
Ortodontist, çene, yüz ve dişler bölgesindeki bozukluklara çeşitli yöntemlerle müdahale ederek daha estetik bir yüz ve gülüş sağlayan, dişlerde doğru bir kapanış ilişkisi sağlayarak çiğneme ve konuşma fonksiyonlarını normalize eden, çene-diş ve yüz düzensizliklerinin teşhis ve tedavisi konusunda uzmanlaşmış diş hekimidir.
Ortodontist olmak için önce dişhekimliği fakültesini bitirmek sonra da dört yıl veya daha uzun sürebilen bir doktora ya da uzmanlık programını tamamlamak gerekir. Sadece bu eğitimi başarı ile tamamlamış olan diş hekimleri, ortodontist ve/veya ortodonti uzmanı unvanını kullanabilirler.
Ortodontik tedavi olmayı düşünüyorsanız hekiminizin ortodonti uzmanı olup olmadığına dikkat ediniz. Çünkü hatalı yapılan tedaviler sonrası oluşan komplikasyonların tedavisi daha zordur, bazen de imkansızdır.
3) Ortodontik Bozukluklar Nelerdir?
Çapraşıklık: Dişlerin üzerinde yer aldığı diş kavsi genişliğinin,dişlerin toplam boyutundan az olması sonucunda oluşur. Dişler düzgün sıralanamaz, bu nedenle diş fırçalamak zorlaşır ve gülümseme estetiği bozulur. Tedavisinde çoğunlukla sabit ortodontik tedavi denen diş telleri kullanılır.
Diastema: Dişlerin üzerinde yer aldığı diş kavsi genişliğinin dişlerin toplam boyutundan fazla olması sonucunda oluşur. Dişler arasında boşluklar vardır, bu da gülümseme estetiğini olumsuz etkiler. Tedavisinde çoğunlukla sabit ortodontik tedavi denen diş telleri kullanılır.
Sınıf 2 anomali: Üst çene ve üst diş kavsinin, alt çenenin oldukça önünde konumlandığı anormal bir ilişki söz konusudur. İskeletsel ve/veya dişsel nedenli olabilir. Tedavisi etkene göre değişkenlik göstermektedir. Bu problemin gözlendiği çocukların erken yaşlarda ortodontik muayene olmaları çok önemlidir.
Sınıf 3 anomali: Alt çene ve alt ön dişler, üst çenenin önünde konumlanmıştır. İskeletsel ve/veya dişsel sebeplere bağlı olarak meydana gelebilir. Tedavisi etkene göre değişkenlik göstermektedir. Bu problemin gözlendiği çocukların erken yaşlarda ortodontik muayene olmaları çok önemlidir.
Açık Kapanış: Normalde üst ön dişler alt ön dişleri birkaç milimetre örter. Açık kapanışta üst ve alt ön dişler arasında boşluk vardır ve dişler birbirine temas etmez. Genellikle parmak emme, yalancı emzik ve biberonun uzun süre kullanımı gibi nedenlerden oluşur. Fakat iskeletsel kökenli de olabilir. Tedavisi etkene göre değişkenlik göstermektedir.
Derin Kapanış : Normalde üst ön dişler alt ön dişleri birkaç milimetre örter. Derin kapanışta üst dişler alt dişleri aşırı şekilde, bazen de tamamen örter. Tedavisinde çoğunlukla sabit ortodontik tedavi denen diş telleri kullanılır.
Çarpraz Kapanış: Genellikle dar üst diş kavsi veya aşırı geniş alt diş kavsi varlığında oluşur. Bu nedenle alt dişler üst dişlerin dışında yer alır. Bu sorun sadece tek dişi de ilgilendirebilir. Tek dişin ters kapanışta olması kronik travma nedeniyle uzun vadede dişin kaybına sebep olabilir. Tedavi şekli etkene ve anomalinin tipine göre değişiklik göstermektedir.
Gömülü Dişler: Daimi bir ya da birden fazla dişin kemik içinde kalıp ağız içindeki yerine gelememesi durumudur.
Ektopik Dişler: Dişlerin olması gerektiği yerden çıkamayıp yanlış bölgelerden çıkması halidir. Tedavisinde çoğunlukla sabit ortodontik tedavi denen diş telleri kullanılır. Bu tedavi ile dişler doğru pozisyona getirilir.
Eksik Dişler: Diş çekimleri veya bazı dişlerin doğuştan eksik olması sebebiyle dişler arasında boşluklar oluşur. Bu hem estetiği bozar hem de boşluğun yanındaki dişlerin boşluğa devrilmesine ve kapanışın bozulmasına neden olurlar. Tedavisinde çoğunlukla sabit ortodontik tedavi denen diş telleri kullanılır. Bazen protez yapımı da gerekebilir.
4) Ortodontik Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Hareketli apareyler, Fonksiyonel apareyler, Ağız Dışı Apareyler, Sabit Ortodontik Tedavi, Lingual Ortodonti, Ortognatik Cerrahi, Invisalign & Clear Aligner Uygulamaları , Pekiştirme Tedavisi vb değişik tedavi seçenekleri mevcuttur. Bu tedaviler ile ilgili detaylı bilgiye tedavi seçenekleri bölümünden ulaşabilirsiniz.
5) Koruyucu (Önleyici) Ortodonti Nedir?
Ortodontik bozukluklar daha oluşmadan önlenebilir. Bunun için çocuğun erken yaşlarda ortodontistle tanıştırılması önemlidir. Ortodontistler olası bir problemi henüz oluşmadan teşhis edebilirler. Bu gibi hallerde ortodontist çoğunlukla çok erken yaşlarda tedaviye başlamayacak, fakat çocuğun büyüme -gelişimini takip ederek en uygun zamanda müdahale edecektir.
6) Durdurucu Ortodonti Nedir?
Genellikle Parmak emme, Dil ısırma-emme, Dudak Isırma-Emme, Ağız Solunumu , Anormal Yutkunma Refleksi vb . zararlı alışkanlıkların etkisiyle oluşmuş ortodontik anomalilerin alışkanlık ortadan kaldırılarak spontan düzeltilmesini sağlayan bir tedavi türüdür. Tedavi için çeşitli ağız içi plaklar kullanılmaktadır.
7) Düzeltici Ortodonti Nedir?
Ortodontik anomalilerin aktif ortodontik kuvvetler kullanılarak düzeltilmesidir. Tedavi yöntemini belirlemede bireyin yaşı , büyüme gelişim durumu , anomalinin dişsel veya iskeletsel oluşu önemlidir.